Σάββατο 22 Μαΐου 2010

Προλεγόμενα για κάθε μέλλουσα φιλοσοφία


Αναδημοσίευση από/Μτφρ.: Radical Desire

Αρχική δημοσίευση: http://socialismandorbarbarism.blogspot.com/

Εχθρός της γνώμης (δόξας), διαφθορέας των νέων, προπαγανδιστής άβολων διαισθήσεων. Αυτή τη φιλοσοφία δεν την χωνεύει η εξουσία: αλλά αυτό δεν είναι τίποτε καινούργιο για τον Σωκράτη και τους συντρόφους του.


Σήμερα δεν είναι κάποιος συγκεκριμένος φιλόσοφος αλλά η ίδια η φιλοσοφία που διατάσσεται να πιει το κώνειο, καταδικασμένη σε θάνατο για την διαφθορά την δυνατότητας αυτού που κάποτε ονομαζόταν "Πανεπιστήμιο" να παράγει μεγαλύτερα κέρδη. Η φιλοσοφία καταδικάζεται για ασέβεια μπροστά στο κεφάλαιο.


Η παρούσα κατάσταση στο Πανεπιστήμιο Middlesex καθιστά τα διακυβεύματα επίπονα ξεκάθαρα. Ακόμα και η "αριστεία"-- το σύγχρονο προτιμώμενο υποκατάστατο αρχαιοτήτων όπως η μάθηση, η γνώση, ή η σκέψη-- δεν επαρκεί πλέον. Ακόμα και η "αξιολογική ιεράρχηση" [ranking] ενός Τμήματος δεν έχει σημασία, ούτε και η συνεισφορά του στην φήμη του πανεπιστημίου. Ούτε επαρκεί για ένα Πρόγραμμα να συντηρεί τον εαυτό του οικονομικά, ή να παράγει κέρδη. Η λειτουργική ερώτηση είναι απλώς: μπορούν να παραχθούν ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ κέρδη με την εξάλειψή του; Μπορεί κάποιος, για παράδειγμα, να αναδομήσει τις εγγραφές φοιτητών ώστε να φουσκώσει τα Μαθησιακά Προγράμματα για Εργαζόμενους, τα οποία αντλούν επικερδείς επιδοτήσεις από επιχειρηματικούς σπόνσορες; Μπορεί κάποιος να αναδιανείμει ανενόχλητος επιχορηγήσεις οι οποίες αποκτήθηκαν από το Κέντρο για Έρευνα στην Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία (γύρω στο 1 εκατομμύριο στερλίνες ως το 2016 σύμφωνα με αναφορές) καθώς ταυτόχρονα ξεφορτώνεται το έξοδο του να λειτουργεί το Κέντρο; Σύμφωνα με την διοικητική λογική, ούτε η διεθνής φήμη του Middlesex, ούτε η οικονομικά καλή του κατάσταση έχουν κάποια σχέση με την ετυμηγορία ότι δεν κάνει "μετρήσιμη συνεισφορά" στο Πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με την αριθμητική της απληστίας και της εκμετάλλευσης --την αριθμητική του κεφαλαίου-- η φιλοσοφία στο Middlesex, όπως σωστά το θέτει ο Alex Williams, είναι περισσότερο νεκρή από ό,τι ζωντανή.


Τι μαθήματα μπορούμε να αντλήσουμε από αυτό το παράδειγμα; Και τι είδους απάντηση επιζητούν αυτά τα μαθήματα;


Θα μπορούσαμε να επιμείνουμε ότι η φιλοσοφία είναι θεμελιώδης για το πανεπιστήμιο --ότι μόνο ένα ίδρυμα το οποίο την περιλαμβάνει απαντά σε ένα αποδεκτό όραμα του τι θα έπρεπε να είναι το πανεπιστήμιο. Και έτσι θα μπορούσαμε να απαιτήσουμε από τους παραστρατημένους διοικητικούς την ακύρωση μιας "παράλογης" ή "ανήθικης" απόφασης: την αποκατάσταση της φιλοσοφίας στη σωστή της θέση στον πυρήνα κάθε πανεπιστημίου που αξίζει το όνομά του. Ή, από την άλλη, θα μπορούσαμε να βρούμε στην εξάλειψη της φιλοσοφίας την έκφραση της ουσιαστικής αλήθειας του ρόλου του πανεπιστημίου ως σύγχρονου θεσμού: την αναπαραγωγή της σχέσης ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία, μέσα από την παραγωγή πολιτισμικού κεφαλαίου όταν αυτό είναι εφικτό, μέσα από την κατάργηση της πολιτισμικής διαμεσολάβησης όταν είναι βολικό.


Η εποχή τέτοιων μέτρων είναι παντού γύρω μας. Οι συζητήσεις για την "Κρίση στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες" αυξάνονται με τρομακτική ταχύτητα. Πώς μπορούμε να προσφέρουμε πιο ελκυστικές αφηγήσεις για το "τι είναι αυτό που κάνουμε" σε μάνατζερ που κοιτάνε με στραβά μάτια ακατανόητες διερευνήσεις και δεν τις βλέπουν καν ως γοητευτικά εξωτικές; Μπορούμε να ανταγωνιστούμε σε ίσο πεδίο αγώνα με τα επαληθεύσιμα αποτελέσματα της επιστήμης και της μηχανικής γράφοντας λίστες των πρόσφατών μας "ανακαλύψεων"; Μπορούμε να ανταγωνιστούμε με τα περιθώρια κέρδους των ιδιωτικών σχολών μάνατζμεντ που ενσωματώνονται στα δημόσια πανεπιστήμια επιμένοντας για την ανεκτίμητη συνεισφορά μας στην πολιτική κοινωνία, την συνδρομή μας στην δημιουργία αναστοχαστικών πολιτών; Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε την αξία της διδασκαλίας μας με συστήματα μέτρησης που υπολογίζουν την αξία Προγραμμάτων με βάση ψηλότερες και όχι χαμηλότερες αναλογίες μεταξύ του αριθμού διδασκόντων και φοιτητών; Πώς μπορούμε να δικαιολογήσουμε την ύπαρξή μας, την μορφή της ζωής μας, με λίγα λόγια, μέσα στην ανεξέλεγκτη κυριαρχία γραφειοκρατών με ηθικές πυξίδες που δεν συμπεριλαμβάνουν ούτε το μυθιστόρημα ούτε τα Ηθικά Νικομάχεια αλλά την εταιρία consulting;


Προς μεγάλη του τιμή, το Τμήμα Φιλοσοφίας του Middlesex προσφέρει μια εναλλακτική λύση τόσο απέναντι στις θυμωμένες εκκλήσεις όσο και απέναντι στην επαγγελματικοποιημένη κλαψούρα: απτή αντίσταση.


Οι φοιτητές, καθηγητές, και το προσωπικό του Middlesex, επέλεξαν να παρέμβουν στην "κρίση των Ανθρωπιστικών Επιστημών" αναλαμβάνοντας ένα κοινό χώρο σκέψης και πράξης με την αποφασιστικότητα να τον κρατήσουν. Αυτό που εμπνέει είναι η κλιμάκωση του ριζοσπαστισμού τους σε απάντηση στην ξεροκαφαλιά της διοίκησης. Πρώτα κατέλαβαν μια αίθουσα συναντήσεων για να διαμαρτυρηθούν για την ακύρωση μιας συνάντησης, ζητώντας μια απτή εξήγηση για το κλείσιμο του Προγράμματός τους. Την επόμενη μέρα κατέλαβαν ολόκληρο το κτήριο, απαιτώντας ακύρωση της απόφασης. Σήμερα μια κόκκινη και μαύρη σημαία κυματίζει πάνω από ένα ενισχυμένο σαν οδόφραγμα Mansion House στο Middlesex, και στοχαστές από όλο το ΗΒ και την ηπειρωτική Ευρώπη προσέρχονται στην κατειλημμένη πανεπιστημιούπολη στο Trent Park για να συμμετάσχουν σε ένα ανοιχτό πρόγραμμα συμβάντων τέχνης, φιλοσοφίας και πολιτικής με την ονομασία Transversal Space.


Αυτή η αλληλουχία είναι τα προλεγόμενα σε κάθε μέλλουσα φιλοσοφία.


Δεν μπορούμε να βασιστούμε στην καλή θέληση των διοικούντων και των εταιριών που τους συμβουλεύουν νομίζοντας ότι θα υπερασπιστούν την μεγάλη παράδοση της Ακαδημίας, ούτε ότι θα προσφέρουν προστατευμένους χώρους άγριας βλάστησης για τρόπους κριτικού αναστοχασμού που σίγουρα δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα του είδους τους. Δεν θα εξασφαλίσουμε το "μέλλον των ανθρωπιστικών επιστημών" με την ισχύ του καλύτερου επιχειρήματος ούτε μέσα από επικλήσεις ενός ανώτερου αγαθού από ό,τι τα αγαθά. Αν η ίδια η δυνατότητα για φιλοσοφική δραστηριότητα μπορεί να επιβιώσει, τότε θα πρέπει με κάθε διαθέσιμο μέσο να το καταστήσουμε επιζήμιο να καταστρέφεται ο χώρος και ο χρόνος της αποφασιστικά μη παραγωγικής σκέψης. Αυτό που προμηνύει το Middlesex είναι ότι ο 21ος αιώνας είναι μια εποχή στην οποία οι υλικές συνθήκες για κάθε εφικτή σκέψη θα πρέπει να οικοδομηθούν, να απαλλοτριωθούν και να τύχουν υπεράσπισης από κοινές δυνάμεις.


Το εγχείρημα του Kant, στον πυρήνα της κριτικής νεωτερικότητας, ήταν η εξορία του δογματισμού μέσω της εξήγησης των συνθηκών κάθε εφικτής κατανόησης. Αλλά τώρα δεν είναι ο κριτικός αναστοχασμός αλλά οι ίδιες οι δογματικές λειτουργίες του κεφαλαίου που θέτουν το ερώτημα, quid juris?, στη φιλοσοφία. Το να υποβάλλουμε τον κριτικό ιδεαλισμό του Kant σε μια υλιστική ανατροπή σήμερα είναι επίσης το να αναγνωρίσουμε ότι οι συνθήκες για κάθε εφικτό φιλοσοφικό αναστοχασμό --κάθε αναστοχασμό για τις συνθήκες της εφικτής κατανόησης ή για οτιδήποτε άλλο-- θα εξαρτηθεί από υλικές δυνάμεις αντίστασης, απ' την οικοδόμηση χρόνων, χώρων, και μορφών ζωής που θα είναι ικανές να αντισταθούν ενάντια στην κενότητα της εξάλειψης της φιλοσοφίας.


“Οι φιλόσοφοι έχουν ως τώρα απλώς ερμηνεύσει τον κόσμο με διαφορετικούς τρόπους. Το ζήτημα είναι να τον αλλάξουμε." Η τωρινή κρίση της σχέσης της φιλοσοφίας με το κεφάλαιο σημαίνει ότι οι φιλόσοφοι πρέπει να αλλάξουν τον κόσμο για να μπορούν να τον ερμηνεύουν. Δεν είναι ότι η φιλοσοφία θα εξαλειφθεί από την πραγματική κίνηση της ιστορίας, από την έλευση-στο-είναι του κομμουνισμού, αλλά μάλλον ότι οι κοινο-ποίηση [communization] είναι πλέον η προϋπόθεση κάθε εφικτής φιλοσοφίας.


“Στη σφαίρα αυτής της επιστήμης μπορείς να καθορίσεις είτε τα πάντα είτε τίποτε", γράφει ο Kant στα Προλεγόμενα. Από την Καλιφόρνια στο Πουέρτο Ρίκο, το Λονδίνο, το Ζάγκρεμπ, την Ελλάδα: Θέλουμε τα πάντα.


Nathan Brown

Αγγλική Φιλολογία

University of California, Davis

Marija Cetinić

Συγκριτική Λογοτεχνία

University of Southern California

Gopal Balakrishnan

Ιστορία της Συνείδησης

University of California, Santa Cruz

Aaron Benanav

Ιστορία

University of California, Los Angeles

Jasper Bernes

Αγγλική Φιλολογία

University of California, Berkeley

Chris Chen

Αγγλική Φιλολογία

University of California, Berkeley

Joshua Clover

Αγγλική Φιλολογία

University of California, Davis

Maya Gonzalez

Ιστορία της Συνείδησης

University of California, Santa Cruz

Timothy Kreiner

Αγγλική Φιλολογία

University of California, Davis

Laura Martin

Ιστορία της Συνείδησης

University of California, Santa Cruz

Jason Smith

Κολλέγιο Σχεδίου, Κέντρο Τεχνών

Pasadena

Evan Calder Williams

Λογοτεχνία

University of California, Santa Cruz

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου